Yaz aylarında Kulak-Burun-Boğaz bölgesinde görülen hastalıklar diğer aylara göre biraz daha farklılık göstermektedir. Bu bölgenin yazın görülen hastalıkları zamanında ve uygun bir şekilde tedavi edilmezse tatilde hiç beklenmedik şekilde sıkıntılarla karşılaşılıp tatilin sorunlu geçmesine neden olmaktadır.

Yaz ve Kulak Hastalıkları:

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte bazı kulak hastalıklarında artış görülmektedir. Yazın en sık görülen kulak hastalıkları dış kulak yolu iltihabı ve mantar enfeksiyonu?dur.

Dış kulak yolunun yapısına bir göz atacak olursak;

Bir kısmı kıkırdak ve bir kısmı kemikten oluşan üzeri deri ile örtülü hafif S şeklinde yaklaşık 3cm uzunluğunda bir borudur. Dış kulak yolunu örten deri vücudun dış yüzünü örten derinin devamıdır. Normalde dış kulak yolu iyi korunaklıdır ve kendi kendini temizleme özelliği vardır. Burada cilt altında kulak kiri dediğimiz serumeni oluşturan bezler ve kıl kökü bezleri bulunur. Dış kulak yolu salgılarından dolayı hafif asidiktir. Bu salgı dış kulak yolunu kaplayarak mikropların yerleşmesini engeller ve enfeksiyonların gelişmemesi açısından bir bariyer oluşturur. Kulak kiri, dış ortamdan gelen toz ve benzeri yabancı cisimleri zamk gibi tutarak daha içeri gitmesini önler.. Ancak dış kulak yolundaki asiditeyi değiştiren faktörler (banyo, deniz veya havuz sonrası kulağın ıslak kalması, pamuklu çubukla kurcalama sonrası kulak kirinin temizlenip koruyucu bariyerin ortadan kaldırılması, yine temizleme veya kaşıma amaçlı dış kulak yoluna sokulan yabancı cisimlerin yaptığı travmaya bağlı deride zedelenme, kulak kirinin itilip birikmesi ve suyla şişmesi sonucu mikropların yerleşimi için zemin oluşturması vb.) patojen bakterilerin ve mantarların üremesine ve dış kulak yolu iltihabına yol açar.

Hjyen şartları iyi olmayan havuz ve denizlerde yüzenlerde dış kulak yolu enfeksiyonlarına, özellikle de mantara yakalanma riski artmaktadır.
İşitme cihazı kullananlar da özellikle yaz aylarında daha çok dış kulak yolu enfeksiyonları sık görülme eğilimindedir. Kulak içi cihazlarda cihazın kendisi, kulak arkası olanlarda kulak kalıbı dış kulak yolunu tıkayarak dış kulak yolunun kendini temizleme mekanizmasını bozmakta, yazın özellikle terleme ile kulak yolu asiditesinin bozulması bu enfeksiyona zemin hazırlamaktadır. Bu nedenle cihazı aralıklı kullanmakta ve sık sık temizlemekte yarar vardır.
Şeker hastalarında dış kulak yolunda mantar üreme riski ve dış kulak yolu iltihabı daha fazladır. Bu nedenle kulağı pamuklu çubuk, kibrit çöpü vb. ile tahriş edr biçimde temizlemek mantara bağlı dış kulak yolu iltihabına zemin hazırlayabilir.

Dış kulak yolu iltihabı geliştiğinde hastanın en temel şikayeti şiddetli kulak ağrısıdır. Kulağa dokunmakla, kulak memesini aşağı doğru çekmekle, yemek yeme sırasında çene hareketleriyle ağrı artar. Bunun yanı sıra dış kulak yolunun şişmesine bağlı kulakta tıkanma, enfeksiyon şiddetine göre akıntı, bazen şiddetli enfeksiyonlarda kulak kepçesinde kızarıklık ve şişme görülebilmektedir. Bu durumdaki bir hasta mutlaka Kulak Burun Boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Uzman tarafından dış kulak yolunun dikkatlice temizlenmesi, günlük pansumanlar veya damlalarla şişliğin indirilip ek olarak antibiyotik verilerek enfeksiyonun geriletilmesi ve sonrasında kulağın kuru tutulması şeklinde bir tedavi planı uygulanmalıdır.

Mantar enfeksiyonun ilk bulguları ise kulakta siyah, gri, mavimsi-yeşil, sarı veya beyaz renkte akıntı ve tıkanıklık ile şiddetli kaşıntıdır. Tedavisi ise yine bir Kulak Burun Boğaz uzmanı tarafından dış kulak yolunun dikkatlice temizlenmesi, günlük pansumanlar veya mantara karşı damlalarla enfeksiyonun önüne geçilmesi şeklindedir. Önemli olan mantar enfeksiyonun tekrarlamaması için hijyen kurallarına uyularak kulağın nemli tutulmaması ve kaşıntının engellenmesidir.

Sonuç olarak:

Dış kulak yolundaki böyle bir enfeksiyondan korunmak için banyo, deniz veya havuz sonrası kulağı pamuklu çubukla çok derinlere sokup tahriş ederek temizlemek yerine başınızı o kulağınız altta kalacak şekilde yana yatırıp küçük bir pamuk parçasını dış kulak yolunuza sokarak temizleyebilir, hafifçe çalkalama hareketi yaparak içeri kaçan suyun dışarı çıkmasını sağlayabilirsiniz. Hjyen şartlarından emin olmadığınız deniz ve havuzlara asla girmeyiniz eğer şüpheniz varsa kulaklarınızı özel tıkaçlarla kapayıp veya mümkün olduğunca başı suya sokmadan denize ve havuza girebilirsiniz.

Dikkat edilmesi gereken diğer durumlar;

Yazın sık karşılaşılan KBB sorunlarından biriside burun kanamalarıdır. Burun bol damarlı ve travmaya açık bir yapıdır. Şiddetli sümkürme, burnu kurcalama ve ufak bir darbe ile bile burun kolayca kanayabilir. Özellikle kuru hava, allerjik ortam ve sıcak hava kanama riskini daha çok arttırmaktadır. Bu nedenle özellikle burun kanamasına yatkın olan küçük çocuklar, kan sulandırıcı ilaç kullanan kalp ve tansiyon hastaları güneşin etkili olduğu günün en sıcak saatlerinde mümkün olduğunca güneşe çıkmamalı güneşten koruyucu önlemleri alarak serin bir ortamda bol sıvı tüketilmeye çalışmalıdır.
Burun kanaması olduğunda ilk yapılması gereken telaşa kapılmamaktır, çünkü bu durum kanamanın artmasına yol açar. Böyle bir durumda hemen burun içerisine bol soğuk su çekilerek hiç pıhtı kalmayacak şekilde yıkanmalı ve dik oturulup baş hafif öne eğilerek burun kanatlarına her iki taraftan 4-5 dk. parmaklarla baskı uygulanmalıdır. Bu esnada özellikle erişkin hastalarda mutlaka tansiyona bakılmalı ve eğer yüksekse ilaçlarla düşürülmeye çalışılmalıdır. Daha sonra KBB uzmanına başvurarak nedenlerin saptanması ve tedavisi yoluna gidilmelidir.

Halk arasında bilinenin aksine yaz aylarında kış, sonbahar ve ilkbahardaki kadar sık olmamakla birlikte farenjit, larenjit ve sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonları görülebilmektedir. Burada özellikle klimaların enfeksiyon ajanlarını yayması ve soğuk-buzlu yiyecek içeceklerin sık tüketilmesi sonucu bazı enfeksiyon ajanlarının soğukta aktif duruma geçmesi sorumlu tutulmaktadır. Bu tür enfeksiyonlar KBB uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve uygun bir şekilde tedavi edilmelidir.