Domuz gribi nedir?

Domuz gribi İngilizce?de swine influenza, swine flu, pig flu olarak isimlendirilmektedir. Aslında ?swine influenza virus (SIV)? olarak adlandırılan ve domuzlarda grip yapan influenza virüs ailesinin neden olduğu domuzlardaki akut üst solunum yolu enfeksiyonudur. Bilinen SIV suşları (alt tipleri) influenza C virüsünü ve H1N1, H1N2, H3N1, H3N2 ve H2N3 gibi influenza A virüsü alt tiplerini içerir. İnfluenza B virüs tipi domuzlarda enfeksiyon yapmaz.

Hastalık domuzlar arasında yaygın olmakla beraber öldürücülüğü düşüktür. Nadiren domuzlarla yakın ilişki içinde olan insanlara da bu virüsler bulaşabilmektedir. İyi pişirildiği zaman domuz eti yemekle bulaşma olmaz. Domuzdan insana bulaşma olduğu zaman zoonotik domuz gribi olarak adlandırılır. Bu güne kadar sadece 50 civarında zoonotik domuz gribi vakası görülmüştür. Zoonotik domuz gribi semptomları normal grip semptomlarının aynıdır.

2009 yılında ortaya çıkan grip salgını domuz gribi midir?

2009 yılında ortaya çıkan grip salgını aslında klasik domuz gribi değildir. Bu gribin domuz gribi olarak adlandırılmasının nedeni virüsün genetik yapısının büyük bir kısmının domuzlarda grip yapan influenza virüslerinin genetik yapısına benzemesidir. Bu yeni virüs domuzlarda belirlenmemiş ya da domuzlardan izole edilmemiştir.
2009 pandemisi influenza A virüsü H1N1 suşunun dünya çapındaki salgınıdır. İlk olarak 2009 Nisan ayında Kuzey Amerika?da (Meksika) tespit edilmiştir. Domuz gribi olarak adlandırılan salgının virüsü bir insanlarda, bir kanatlılarda ve iki de domuzlarda grip yapan toplam dört grip virüsünün genetik karışımından meydana gelmiştir.

Domuz gribi nasıl bulaşır?

Domuz gribi insandan insana diğer grip virüsleri gibi bulaşır. İnsandan insana bulaşma hapşırma ve öksürme yoluyla havada asılı kalan virüslerin alınmasıyla olur. Diğer önemli bir yol ise el sıkışma ve öpüşme gibi yakın temastır. Havlu ve bardak gibi ortak kullanılan eşyalardan da bulaşma olabilir. Kapı kolu ve dolap, sandalye masa gibi eşyaların yüzeylerine temas edilmesi sonrasında da virüs bulaşabilmektedir.
İçme suyundan ve yiyeceklerle bulaşma olmaz. Yüzme havuzu, su parkı ve denize girmekle domuz gribi bulaşmaz.
Bulaşıcılık hastalığın başlangıcından bir gün önce ve başlangıcından sonra bir hafta devam edebilir. Çocuklarda hastalık ve bulaşıcılık daha uzun sürebilir.

Domuz gribinden nasıl korunabilirim?

Henüz aşı geliştirilmemiştir. Birkaç ay içinde geliştirileceği düşünülen aşı öncelikle risk gruplarına uygulanacaktır. Aşı dışında hasta olduğu bilinen kişilerle yakın temastan kaçınmak, ortak eşyaları kullanmamak, ağzımıza ve burnumuza dokunmamak, ellerimizi sık sık yıkamak en önemli tedbirlerdir. Maske kullanımı ancak sınırlı fayda sağlayabilir. Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için taze meyve ve sebze ağırlıklı düzenli bir beslenme, bol sıvı gıda alınması, düzenli uyku ve dinlenme, stresten uzak durmak ve düzenli egzersiz çok önemlidir. Özellikle ortak yaşam alanları sık sık havalandırılmalı ve çok gerekmedikçe kalabalık yerlerde bulunmaktan kaçınılmalıdır.

Domuz gribi oldum. Çevremdekilere bulaştırmaktan nasıl kaçınabilirim?

Grip olan kişilerin hapşırma sırasında ağız ve burunlarını kapatması bulaşmanın engellenmesine yardımcı olur. Hasta kişiler de ellerini sık sık sabunla yıkamalıdır. Yakın çevresindeki kişilerle yakın temas içinde olunmamalıdır. Grip semptomları olan kişilerin toplum sağlığını düşünerek iyileşinceye kadar okul, hastane, kreş ve işyeri gibi toplu yaşam alanlarından uzak kalması önerilir.

Domuz gribi aşısı var mı? Aşı ne zaman hazır olacak?

Henüz domuz gribi aşısı geliştirilememiştir ama çalışmalar devam etmektedir. 2009 yılı Eylül ayı içinde ilk aşının üretilmesi planlanmaktadır. Domuz gribi salgınının kış ortasında zirveye ulaşacağı düşünülmektedir. Aşının dünyada ve Türkiye?de yaygın kullanıma girmesi ise birkaç ayı ya da yıl sonunu bulacaktır.

Ayrıca normal grip aşısı olmaya gerek var mı?

Evet. Ayrıca grip aşısı olmanız da gerekecektir.

Domuz gribinin belirtileri nelerdir?

Domuz gribinin belirtileri normal gripten farklı değildir. Hafif veya ağır geçirilebilir. Belirtiler ateş, öksürük, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları, boğaz ağrısı, halsizlik, titreme ve burun akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi nezle semptomlarını içerir. Nadiren bulantı, kusma ve nörolojik belirtiler görülebilir.

Hastalık yaşlılarda, küçük çocuklarda ve bebeklerde, gebelerde, kronik hastalıkları olanlarda ve bağışıklık sistemi zayıflamış olanlarda daha ağır ve ciddi seyredebilir. Çocuklarda ve bebeklerde ciltte ve dudaklarda morarma, susuz kalma, beslenme bozukluğu, sürekli kusma, hızlı soluk alıp verme, çok yüksek ateş ve nöbet geçirme gibi durumlarda acilen tıbbi yardıma başvurulmalıdır. Erişkinlerde ise nefes darlığı, göğüs ağrısı, karın ağrısı, göğüste sıkışma, bilinçte bulanıklaşma, öksürük ve ateşle balgam çıkarma gibi şikayetlerin gelişmesi durumunda acilen doktora başvurulmalıdır.

Domuz gribinin tedavisi nasıldır? İlacı var mıdır?

Tedavi esas olarak destekleyicidir. İstirahat edilmesi ve bol sıvı alınması gereklidir. Şikayetlerin azaltılması için ağrı kesiciler ve soğuk algınlığı ilaçları yararlıdır. 16 yaşından küçüklerde aspirin kullanılması ise sakıncalıdır. Tedavide antibiyotikler kullanılmaz. Hastalığın bulaşmasını engellemek için iyileşene kadar işe, okula ya da kalabalık yerlere gidilmemesi gerekir.
Çocuklarda ve bebeklerde ciltte ve dudaklarda morarma, susuz kalma, beslenme bozukluğu, sürekli kusma, hızlı soluk alıp verme, çok yüksek ateş ve nöbet geçirme gibi durumlarda acilen tıbbi yardıma başvurulmalıdır. Erişkinlerde ise nefes darlığı, göğüs ağrısı, karın ağrısı, göğüste sıkışma, bilinçte bulanıklaşma, öksürük ve ateşle balgam çıkarma gibi şikayetlerin gelişmesi durumunda acilen doktora başvurulmalıdır. Bu hastaların hastanede yatarak tedavi edilmeleri gerekebilir.

Tedavide etkili olan antiviral ilaçlar sadece ağır hastalık durumunda veya risk altındaki hastalarda kullanılır. Antiviral ilaçlar hastalığın ilk iki gününde alındıkları takdirde etkili olabilmekte ve hastalığın daha hafif ve kısa sürede iyileşmesinin sağlayabilmektedir.

Domuz gribi öldürücü bir hastalık mıdır?

Tıpkı grip gibi domuz gribi de öldürücü olabilmektedir. Domuz gribinin ilk tespit edildiği zamanlarda özellikle Meksika?da yüksek oranda öldürücü olduğu düşünülmüş ve bu büyük bir endişeye yol açmıştır. Zamanla anlaşılmıştır ki domuz gribinin öldürücülüğü normal gripten çok da fazla değildir. Domuz gribi ile ilgili esas endişe yayılımı ile ilgilidir. Aslında her yıl gripten dünyada 250.000-500.000 kişi hayatını kaybetmektedir. Bu rakam sadece ABD?de 36.000?dir.

Domuz gribinin normal gripten farklı olarak bugüne kadar yaşlı hastaları daha az etkilediği gözlenmiştir.